Suikerbieten

We telen ongeveer 20 ha suikerbieten als vast onderdeel van ons bouwplan. Suikerbieten worden vanaf half maart gezaaid zo snel als de grond bekwaam is, eigenlijk in dezelfde periode als de uien worden gezaaid.

Het kiemplantje van de suikerbiet is gevoelig voor vorst, de periode rondom de opkomst van de plantjes is dus altijd weer spannend, omdat het in die tijd ’s nachts nog wel eens wil vriezen. In het ergste geval moet er zelfs opnieuw worden gezaaid. Het zaaien doen we overigens in eigen beheer. De machine hebben we gezamenlijk met buurman Gertjan. 

Bieten vragen relatief weinig bemesting op onze grond, en kunnen volstaan met enkele lichte doseringen van onkruidbestrijding. Meestal moeten we nog een keer handmatig het resterende onkruid hakken of schieters verwijderen. In sommige jaren maken we met de schoffelbalk nog een rondje. Daarnaast moet er nog 2 of 3 keer tegen bladschimmels worden gespoten om het bladapparaat tot het einde van het groeiseizoen gezond te houden voor een maximale suikerproductie. 

Van de ongeveer 85.000 planten die er normaal staan per hectare, wordt gemiddeld rond de 100.000 kg bieten geoogst van die hectare. Als het suikergehalte gemiddeld 16,5% bedraagt, betekent dat dus dat er gemiddeld 16.500 kg suiker van een hectare wordt geoogst. De afgelopen jaren zien we dat opbrengsten niet verder stijgen vanwege toenemende ziektedruk en het verdwijnen van belangrijke insecticiden in het pillenzaad. Misschien beter voor de bijen maar gaat ten koste van efficiency van de teelt. Als dat overal gebeurt is dat niet erg. Als Nederland middelen wel verbiedt en het buitenland niet, gaat dat ten koste van de concurrentiepositie (kostprijsverhogend).

Het oogsten wordt uitbesteed aan Loonbedrijf G.J. Hut of Loonbedrijf Breure-De Waard,  die met een 6 rij-ige bunkerrooier onder goede omstandigheden een hectare in een uur kan rooien. Zelf regelen we het transport naar het erf waar ze lost gestort worden op het erf. Nu de bietencampagne steeds langer duurt, worden er hogere eisen gesteld aan het bewaren van bieten om ademhalingsverliezen (=suikerverlies) te minimaliseren. Hiervoor is droog en koel bewaren van belang waarvoor we de bieten met vliesdoek afdekken na de oogst. Bij risico van vorst, moeten we de bieten afdekken met extra plastic.

De bieten worden jaarlijks vanaf medio september geoogst en geleverd aan  Cosun Beet Company, onderdeel van Cosun. Dit is de enige afnemer van bieten in Nederland. De verwerking van de bieten (ook wel bietencampagne) loopt door tot medio januari.

Daarna verwerkt de fabriek eerst nog diksap, een halffabricaat in de bietverwerking om de campagne te versnellen. Daarna ligt de fabriek weer stil voor onderhoud zodat de fabriek in september weer klaar is voor de volgende oogst. Bieten verwerken is topsport, de twee fabrieken in Nederland kunnen elk zo’n 28.000 ton suikerbieten per dag verwerken. Dat is zo’n 800 vrachtwagens vol per dag per fabriek!  Een unicum in Europa en de wereld. Onder meer deze efficiency leidt tot relatief goede uitbetalingsprijzen voor de boeren, ook al zijn de prijzen door de Europese hervormingen gedaald. In 2017 telen we bieten zonder quoteringssysteem en legt  Cosun Beet Company zelf zijn areaal bij telers vast. Als Nederlandse suiker sector,  zijn we competitief in de wereld. De liberalisering leidt tot verslechtering van de marges, minder stabiele prijzen en staat verduurzaming vaak in de weg.

Cosun Beet Company heeft de laatste jaren een sterke focus op het verduurzamen van haar
productieproces. De efficiency wordt doorgevoerd in de hele keten van biet tot suiker. We worden hiervoor gestimuleerd om als telers ook de handschoen op te pakken. We zijn deelnemer van het teeltregistratiesysteem Unitip, waarin we al onze teelhandelingen vastleggen.  Cosun wil ook haar telers stimuleren met het programma “Groeikracht”. Dit programma zet telers aan om van elkaar te leren om met een kleinere klimaatimpact een kilo biet op het erf te krijgen.